Ostatni wojenny premier Japonii - Suzuki Kantarō, był z pewnością postacią szczególną w historii Cesarstwa. Kariera wojskowa i polityczna przyszłego premiera była niezwykle bogata – począwszy od admirała, dowódcy Połączonej Floty, szefa Sztabu Generalnego Marynarki, aż do Marszałka Dworu i jednego z najbardziej zaufanych doradców Cesarza Hirohito.

Zaufanie którym japoński cesarz darzył „starego sługę” było na tyle duże, że to właśnie Suzuki Kantarō - wówczas już siedemdziesięciodziewięcioletni admirał w stanie spoczynku - otrzymał 7 kwietnia misję utworzenia nowego rządu i co ważniejsze, doprowadzenia do końca działań wojennych pomiędzy Japonią i Aliantami oraz ocalenia Japonii przed zbliżającą się wraz z amerykańskimi okrętami zagładą.

Niniejsza książka opisuje życie i działalność japońskiego premiera od narodzin aż do jego śmierci w 1948 r. Książka została podzielona na kilka rozdziałów: wstęp autorki, wprowadzenie opisujące pokrótce sytuację Japonii przed, jak i podczas wojny oraz opis życia i kariery admirała aż do osiągnięcia przez niego stanowiska premiera. Kolejne rozdziały poświęcone są już działalności gabinetu w ostatniej końcowej fazie Wojny na Pacyfiku. Na końcu książki znajdziemy kalendarium, aneksy, bibliografię oraz wykaz wybranych terminów w zapisie japońskim.

Pomimo niewielkiej grubości, książka stanowi niezwykle cenne źródło informacji, zwłaszcza na temat powstania i działalności ostatniego japońskiego gabinetu, a także roli jaką odegrał w ostatnich dniach wojny główny bohater. To właśnie tym wydarzeniom autorka poświęca najwięcej miejsca w swojej książce. Warto zwrócić uwagę, że poza dużą liczbą cytowanych wypowiedzi polityków i samego Suzukiego Kantarō, które dodają omawianym kwestiom „prawdziwości”, a której to nie jest w stanie zapewnić tylko „suchy” tekst, czytelnik ma możliwość w szczegółowy sposób zapoznać się z zagmatwaną japońską polityką, która w ostatnich miesiącach wojny w dalszym ciągu pozostała splątana siecią nieporozumień i pretensji. Mamy również możliwość prześledzić ostatnie konferencje Naczelnego Dowództwa i rządu, na których ważyły się losy Nipponu i na których to ostatecznie podjęto decyzję o przyjęciu Deklaracji Poczdamskiej i kapitulacji.

Autorka korzystała z ogromnej liczby materiałów i opracowań w języku japońskim, dzięki czemu omawiane kwestie przedstawione są w sposób wiarygodny – fakt warty odnotowania, zwłaszcza że książka koncentruje się na opisie japońskiej perspektywy. Na końcu książki znajdziemy także niezwykle ciekawe aneksy - wybrane zapiski rozmów pomiędzy przedstawicielami Amerykańskich sił okupacyjnych a centralnymi postaciami japońskiej polityki, dotyczące zakończenia wojny, a także teksty ważnych dla zakończenia wojny dokumentów, np. Deklaracji Poczdamskiej czy Aktu Kapitulacji Japonii.

Każdy kto poszukuje informacji na temat działań japońskiego rządu w ostatnich chwilach Wojny na Pacyfiku bez obaw powinien sięgnąć po tę książkę. Solidnie udokumentowany w źródłach opis ostatnich chwil gabinetu oraz dyskusji w japońskich kołach rządowych czyni z tej książki pozycję wartą uwagi.

Patrycja Niedbalska-Asano – Suzuki Kantarō (1867-1948)
Wydawnictwo: TRIO